Kişisel Özgürlük Nedir? – Bunu Herkes İçin Soruyorum!
Biri bana “kişisel özgürlük nedir?” diye sorsa, hemen yüzüme bir gülümseme yerleşir. Çünkü, bu soru sanki hayatın anlamını çözmek gibi bir şey. Hani o “Ne olmak istiyorsun?” sorusu gibi. Ve her seferinde yanıt veriyorsun, sonra bir anda unutuyorsun. Ama bu sefer ciddiyim, şimdi size anlatacağım. Hem de hemencecik, rahat olun. Derdim sadece şu: Kişisel özgürlük nedir, ve bu özgürlüğü kim nasıl kullanır?
Kişisel Özgürlük: Dünyaya Gözlerimi Kapatıp Bir Saatlik Uyku
Bunun için İzmir’deki kahveciyi arayıp “Bir tane karamel macchiato alabilir miyim?” demem gerekebilir. Ama bizde o kadar “rahat” olamayabiliyor insan. Yani tamam, kahvemi söyledim, çok da rahatım. Ama içten içe yine bir sorgulama var, değil mi? “Acaba daha mı soğuk olmalıydı? Benim burada karamel ya da vanilya isteğimi kimse anlamıyor… Ya da, ya da -gerçekten- özgür müyüm?”
Evet, bir parantez açmak gerekirse, bazen o kadar özgür hissettiğimiz anlar oluyor ki, işte o anlarda “Kişisel özgürlük nedir?” sorusu daha da karmaşık hale gelebiliyor. Kendimizi bir çırpıda özgür hissederken, özgürlüğün başka bir anlamda bizi sınırladığını fark edebiliyoruz. Mesela, günün birinde İzmir’de bir kafede oturuyorum, arkadaşım beni arıyor, “Yine ne yapıyorsun?” diye soruyor. Ne yapayım diyorum, kafede oturuyorum, karamel macchiato içiyorum, özgürüm!
Bir süre sonra, 5. siparişi verirken, birden bire şüpheye düşüyorum. Ben ne kadar özgürüm ki? Kahvemi istiyorum, ama bu kahve siparişi aslında bana dayatılmış. Hani o kahve meselesi var ya, kahve seviyorum, tamam da, ben sadece kafede bir şey içmeye gitsem de, o bardağın içine hapsolmuş bir özgürlük var.
Kişisel Özgürlük: Giyim Tarzıyla Buluşma
Hadi gelin, bir başka özgürlük kavramına dalalım: giyim tarzı! En sevdiğim konu, tabii ki moda. Herkesin belli bir stili var, kimisi biraz daha “minimalist” olmayı tercih eder, kimisi ise tam bir “renk cümbüşü” yaratır. Kendim bir arada her iki seçeneği de seviyorum. Dışarıda gezerken insanlar “Bunda bir şey var” der gibi bakıyorlar. Ama ben özgürüm. Çünkü o günü her ne kadar tam olarak başkalarına göre yaşasam da (mesela bu tişört neden mavi, neden yazık ki), hala kendimi özgür hissediyorum.
Bir gün “Evet, ben bu tişörtü giymek istiyorum” dedim. O an kendi kişisel özgürlüğümün tam ortasındaydım. Ama öteki gün “Ya bu tişörtle dışarıda ne düşerim?” diye düşünüp biraz da kazağımı değiştirdim. Özgür müyüm peki? Ah, her şeyde biraz özgür olmak zor.
Kişisel Özgürlük Nedir? – Cevaplar Her Zaman Gösterişli Olmaz
Duygusal olarak bakıldığında, “kişisel özgürlük” nedir sorusu bambaşka bir hal alıyor. Bir ilişki içinde ya da yalnızken hepimiz aynı soruyu sorgularız. O anlarda diyorum ki, “Bir dakika, yalnızım ama hâlâ özgürüm.” Oysa bazen, yalnızken de insan daha fazla sınırda hissetmeye başlıyor. “Neredeyse her anı kontrol ediyorum, ama özgürlük nerede?” diye düşünürken buluyorum kendimi.
Bir an durup etrafıma bakınca, işte o zaman her şeyin ne kadar geçici olduğunu fark ediyorum. “Kişisel özgürlük” dediğimiz şey, aslında bir anlık duygu ve düşünceler bütününden fazlası değil. Özgürlüğün bazı anlarda var olduğunu sanıyorsunuz, bir bakmışsınız ortadan kaybolmuş. Mesela şu anda beni okurken, “Ya bu yazıyı ben yazarken özgür müydüm?” diye düşünüyorsunuz. Çünkü bazen bu bile bir tür kısıtlama gibi gelir.
Kişisel Özgürlük ve Sosyal Medya: Takipçi Sayısı, Değeri Belli Olmayan Bir Oyun
Ve sonra gelir sosyal medya. Ah, sosyal medya! Kişisel özgürlüğün zirve yaptığı yer! Hani o an özgür hissettiğinizde bir bakmışsınız, “Tamam, herkes görsün, ben özgürüm!” diyorsunuz. Sonra bakıyorsunuz, tıpkı “Mavi tişörtümle özgürüm ama aslında tişörtü başkalarına göre mi seçtim?” gibi sosyal medyada da “Ya bu story’yi paylaşırsam, daha çok beğeni alırım mı?” gibi düşünceler başlar.
Kişisel özgürlük mi? Evet, Instagram’daki paylaşımlarımda özgürüm, ama takipçi sayısı ne kadar artarsa o kadar da sınırlı hissediyorum. Çünkü özgürlük bazen, bu paylaşımlara ve takiplere saplanıp kalmaktır, değil mi?
Sonuç: Kişisel Özgürlük, Gerçekten Özgür Olmak Mı?
Kişisel özgürlük aslında çok basit: Hayatını yaşarken yapabileceğin her şeyi yapabilme hissiyatı. Ama işler bu kadar basit değil. Her günümüzü “Özgürüm!” diyerek geçiremiyoruz. Bir bakıyorsunuz, özgürlük bir çakıl taşı gibi ayağınıza takılmış ve siz bunun farkında bile değilsiniz.
İzmir sokaklarında, karamel macchiatolarımı içerken, özgürlüğümün farkına varıyorum. Hani, her şeye rağmen, “Hayatımın kontrolünü elinde tutuyorum” diyorum. Ama gerçek özgürlük, bazen beklenmedik bir şekilde, hiçbir şüphe duymadan ne hissettiğinizde ve tam olarak kendi kendinize karar verdiğinizde ortaya çıkıyor. Hadi, bir kahve daha alalım!